LifePO4 AKÜ DENEYİMİ

 

LifePO4 Akü Deneyimi

Kış sonunda bakım için tersaneye çektiğim teknemizin mutfak tezgahı altına kullanılmış bir ofis buzdolabını yerleştirme planımla ilgili olarak uzun süre plan yapmaktaydım.  Değişiklik öncesi (1000 watt 12 V pwm) akıllı inverter, (165 watt modifiye sinüs)solar panelden  (95 Ah EFB Mutlu Akü) servis aküsünü besleyip; hidrafor, macerator, elektrikli wc ve ışıklara enerji sağlıyordu. Marş için de 135 Ah SFB Mutlu akü kullanıyordum.

Elimde mevcut 90 litrelik 220 V buzdolabını teknede kullanmak için mevcut servis aküsü yetersiz kalacağından herkes gibi ben de servis aküsü olarak kullanabileceğim derin döngülü bir jel akü için araştırma yaparken lityum akülerle ilgili bilgiler gözüme çarptı. Derin döngülü jel akülerin kapasite kullanımı sulu akülere oranla daha iyi olduğundan, teknelerde tercih edildiğini biliyordum. Ancak güneş enerji sistemlerinde, elektrikli arabalarda ve  tekne/karavanlarda  servis aküsü olarak Lityum Ferro Fosfat (LifePO4) akü kullanımının daha avantajlı olabileceğini gösteren bazı çalışmaları gördükten sonra fiyatlarını araştırmaya karar verdim. 

LifePO4 akülerin kapasitesinin  %95e kadar voltaj düşmeden (tıpkı cep telefonlarındaki gibi) kullanılabildiğini bu nedenle almayı planladığım jel akünün yarısı kapasitesinde bir lityum akü ile işimi görebileceğimi hesaplayınca 200 Ah bir jel akü yerine yerli üretim 100 Ah Megacell LifePO4 akü ısmarladım. Birçok yabancı markanın aksine bu yerli üretim akülerin seri veya paralel bağlama özelliği olması da ilgimi çekmişti. Ayrıca bütün gün çalışacak buzdolabı ve teknenin diğer elektrikli aletleri için 165Wattlık solar panelin yeterli olmayacağını hesapladığımdan aynısından bir adet daha sipariş verdim.

Geriye 220 V buzdolabını teknede kullanmamla ilgili iki potansiyel sorun kalmıştı:

1-  buzdolabı motorunun kalkışta 5-6 kat fazla akım çekmesi

2- 1000 watlık inverterim aslında kullanımda 600 watt için uygun olması

Bu iki konunun inverterin limitlerini zorlayabileceğini düşünmekle birlikte, ben nasılsa elimde var diyerek 220V buzdolabını kararımı değiştirmedim. Acil durum planı olarak da buzdolabı motorunun kalkış devresine diyot ilavesiyle yavaş kalkış yapmasını sağlamayı bu da olmazsa 12 volt buzdolabı almayı düşündüm.

2 adet 165 Watt modifiye sinüs solar panel, 1000 watt 12V pwm inverter ve 100 Ah Megacell LifePO4 aküden olusan servis elektrik sistemi  7 aydır sorunsuz kullanmaktayım. Bu süredeki gözlemlerime göre:

- 220 lik eski buzdolabını kullanmak hiç sorun çıkarmadı.

- Buzdolabı çalışırken, ayrıca 220V 140 wattlık bir şarj aletiyle marş akülerini doldurup, elektrikli tuvaleti ve hidroforu da sorunsuz kullanabildik.

- Megacell LifePO4 akü çok başarılıydı ve solar panellerimiz aküyü dolu tutmakta yeterli oldu.

- Gerektiğinde ilave LifePO4 akülerle sistemi büyüterek 24 V yapma veya amper saatini artırma imkanı var.

-12 kg lık ağırlığıyla aküyü taşımak ve montajını yapmak kolay oldu. Akü ağırlığını safra olarak kullananlar için bu bir dejavantaj olabilir.

- LifePO4 aküyle ilgili dikkat edilmesi gereken tek konu aşırı deşarjla akünün 10V un altına düşmesini engellemektir. 10 Voltun altında akünün üzerindeki akıllı yönetim sistemi aküyü korumaya alıp kapatacağından; akıllı inverter akü görmeyeceği için kendini kapatacak ve solar panellerden besleme olmayacağı için de akü kapalı kalacaktır. Bu durumda sistemin tekrar çalışabilmesi için önce lityum aküyü başka bir akü veya elektrik sisteminden birkaç dakika şarj edip açılmasını sağlamak gerekir.

- Marş motorları çok yüksek akım çektiğinden ve aldığım LifePO4 akünün maksimum deşarj akımı 50A olduğu için bu aküler marş aküsü olarak kullanılamaz.

LifePO4 Akü ile ilgili gözlemlerime devam ediyorum. Eğer arada bahse değer bir konu olmazsa yaklaşık iki yıl sonra güncel değerlendirmelerimi tekrar aktarmayı planlıyorum.

15 Aralık 2023