Bir Kümesimiz Olsa

BİR KÜMESİMİZ OLSA

Yeri uygun olan herkes gibi biz de arazimizin içinde serbest dolaşan tavuklarımızın olmasını, sabahları horozun sesiyle kalkmayı hayal etmiştik. Böyle bir hayalle yola çıkınca önce ne kadar kanatlı hayvanımız olması gerektiğini araştırdım ve 5 tavuğa bir horoz hesabının uygun olduğunu, kümesin evin biraz uzağında olmasının iyi olacağını belirleyip kümes tasarımlarına bakmaya başladım. Biraz mühendisliğimin dürtmesi biraz da avangart bir kümes arayışı ile yaptığım tasarım; 2x2,5 metrelik bir kümes ve bitişik folluklarla, 6x2metrelik bir dolaşma alanından oluşuyordu. Tasarımın güzel tarafı folluklara dışarıdan bir kapağı açarak ulaşabilmek, ve kümesin açılır yan kapakları sayesinde temizliğin kolay yapılabilmesi idi.

Kümes Tasarımı

Kümesimiz

Bu tasarımla yola çıkıp kümesimizi 30luk köşebent ve 11mm lik OSB lerden demonte bir şekilde imal edip yerinde birleştirdik. Kümes kısmının yerden 50 cm yukarıda olması nedeniyle nem ve hijyen sorunun en aza inmesini hedeflemiştim.

Foça’ya yerleşip köpeklerimizi aldıktan bir hafta sonra yakındaki köyden bir horoz ve 5 tavuk alıp kanatlı dünyası ile tanıştık. Genç ve alımlı horozumuzun adını Necati koyduk. Tavuklarımız iki hafta kadar yerine alışma döneminden sonra günde 1-2 yumurta vermeye başladılar. Horozumuz da sabahları çok güzel ötmeye başladı. Horoz ve tavuklarımızı gündüz kümesin kapısını açıp rahatça her yerde dolaşmaları için dışarı bırakıyor, akşamları da hepsi döndükten sonra kapıyı kapatıyorduk. Küçük köpeklerimiz olduğu için çevrede gezen sansar sorun olmadı. 

Tavuklarımız

Tavuklarla ilk sorunu köpeklerimiz Efe ve Zeytin’in tavukların dışkılarını yediğini görünce yaşadık. Önceleri onları durdurmaya çalıştık ama kısa sürede çiftliklerde hayvanların birbirlerinin pisliklerini yemelerinin normal olduğunu ve aşılarının ve bakımlarının düzgün yapılması durumunda bunun bir sorun olmadığını öğrendik. Her ne kadar bu durumu anlayışla karşılamaya çabalasak da hiçbir zaman alışamadığımızı söylemem gerekli.

Kümes Yemliği

Böyle mutlu mesut haftalar haftaları kovaladı ama biz önce on dönümlük tarla börtü böcek kaynarken tavukların doymadıklarını hatta kümesten çok uzaklaşmayıp kümesteki yemliğe bıraktığımız arpadan fazla uzaklaşmadıklarını fark ettik. Bir müddet sonra tavuklarımızın serbest gezen mutlu tavuk olmaları gerektiği hakkında bilgilendirilmediklerini anladım. Kümes yapmadan önce incelediğim tasarımlardan bir tanesi tekerlekler üzerine gezer kümes tasarımıydı ve bunun nedenini şimdi anlıyordum. Tekerlekli kümes bizim tavuklar gibi araba olmadan gezmeyen tavuklar için düşünülmüştü. Ne yapalım arpaysa arpa deyip tanesi 1,5 liraya ulaşan yumurta üretimi için arpaya yüklendik. Ancak Gediz Deltası Kuş Cenneti yakınında kapısı açık bir kümeste arpa olduğu bilgisi denizaşırı ulaşıp kuşlar göç yollarını bizim güzergaha çevirince arpa tüketimimiz ikiye, üçe katladı. Tavukların çok akıllı hayvanlar  olduğunu okumuştuk ama sabahları kümesin kapısını açtığımda, tavuklardan önce 8-10 kuş çıkmaya başladığında akşamları kümesi kuş oteli olarak kullandırdıkları da ortaya çıktı ve  bu işe ciddi bir şekilde eğilme zamanı geldiğini anladım.

İlk Horozumuz Necati

Bu arada horozumuz Necati çiftlik yönetimindeki boşluğu fark edince krallığını ilan etmeye karar verdi. Önce birkaç kez eşime sonra da bana saldırdı. İşte o gün sorun ya Necati ya da biz oldu. Ev için harcadığımız onca emek ve parayı saniyenin onda biri kadar düşündükten sonra  biz deyip Necati’yi geldiği yere geri gönderdik ve karşılığında bir piliç aldık. Bu olayla horozların bazılarının sahiplerine saldırabildiklerini ve horoz ne kadar alımlı ve uzun boyunlu olursa saldırma ihtimalinin o kadar fazla olduğunu öğrendik. Bir daha horoz alırsak beyaz ve kısa boyunlu olsun diyerek konuyu kapattık.

Sabah horoz ötmeden yaşam çok da kötü olmadı. Necati’den sonra kümes kıdemlisi idareyi  aldı ve öncelikle yeni pilici hiç hazzetmediğini her seferinde kafasını gagalayarak belli etti. Ama tavuklar dünyası hiyerarşisine göre piliç bu mobbinge hiç itiraz etmedi ve sürüden uzaklaşmadı. Bir müddet sonra tavuklardan sadece iki tanesinin yumurtladıklarını ve kümes kıdemlisi dahil diğer tavukların ense yaptıklarını fark ettik ve kümes kıdemlisini kesmeye karar verdik. Tavuğu kimin ve nasıl keseceği konusu üzerinde bir iki hafta kafa yorduktan sonra kesimi benim, tüylerini yolmayı de eşimin yapmasına karar verdik. Ancak kesimde kendimi ve çevreyi kan içinde bırakmayı başardıktan sonra bunun ne kadar yanlış bir karar olduğunu anladım ve bir daha tavuklarımızın eceli gelene kadar dokunmamaya karar verdim. Zaten pişirdiğimiz tavuğu da bir türlü yiyemedik ve sonunda köpeklerimize bir öğün oldu.

Tavuklarımıza uygun bir horoz ararken beyaz horoz Rifat’la yollarımız arkadaşlarımız Yonca-Erhan çiftinin evinde kesişti. Kümeslerindeki horozlardan bir tanesi tam istediğimiz gibi beyazdı ve onlar da büyük bir anlayışla Rifat’ı bize verdiler. Ne yazık ki yeni damadımız Rifat beyazlar içinde kümese katıldığında tavuklarımızın hiçbiri ona hoş geldin demedi. Hatta sadece hoş geldin dememekle kalmayıp, aralarına da almadılar. Ama Rifat büyük bir azimle gözüne genç pilici kestirip görevinin başına geçti. Ancak köpeklerimizin yeni horoza alışmaları için birkaç gün özen gösterip artık alışmışlardır diye kenara çekilmemiz sonucu Rifat’ı bir sabah köpeklerimiz tarafından hırpalanıp kümeste bir köşeye sıkıştırılmış bulduk. Yaşadığı travmayı atlatması için birkaç gün işi gücü bırakıp Rifat’la uğraştıktan sonra sürüye döndürmeyi başardık ama Rifat bu olaydan sonra köpeklerin yanından her geçişinde kendi dilinde saydırmayı unutmadı.

Foça’da yaşam kurmak için birçok konuda kendi başımıza koşturup dururken kümes hayvanları ile yaşadıklarımız ve bu arada iki tavuğu da anlayamadığımız nedenle kümeste ölü bulmamız kümes işini toptan sorgulamamıza neden oldu.  Elbette yumurtalarımızın market yumurtalarından çok farklıydı ama tavukları kesemeyeceğimiz gibi onlara mutlu bir yaşam verecek kadar vakit ayıramadığımız da bir gerçekti. Aynı kalitede yumurtayı arkadaşlarımız Yonca-Erhan çiftinden de alabileceğimiz ortaya çıkınca kümesin kalan mevcudunu onlara verip kümesi kaldırma yoluna gittik. Şimdi Yonca-Erhan’lara her uğradığımızda bütün tavukları birlikte daha mutlu gördükçe kararımızın doğruluğunu bir kez daha anlıyoruz.

29 Nisan 2018